Patiënten als helden van de zorg

Hallo en welkom terug. Ieder van ons hoorde wel dagelijks de lovende woorden voor “de helden van de zorg” passeren. Bij mij thuis krijgen die een extra dimensie. Mijn moeder werkt als hoofdverpleegkundige op een psychiatrische afdeling in een algemeen ziekenhuis (PAAZ), de gevoerde gesprekken tijdens het avondeten gingen de voorbije weken over… je raadt het al : COVID-19 en alle moeilijkheden dat het met zich meebracht in het ziekenhuis.

Algemeen bezoekverbod

Midden maart viel het verdict, binnen de lockdownmaatregelen werd beslist dat er geen bezoek meer in de ziekenhuizen toegelaten was. Naast alle maatregelen die voor het personeel ziekenhuisbreed gelden zoals elke patiënt en collega als mogelijks besmet beschouwen, het continu dragen van een mondmasker, extra aandacht voor handhygiëne, het bewaren van de nodige afstand (niet evident bij directe patiëntenzorg, bij overleg, samen koffiepauze nemen), schrappen van alle vergaderingen… dient er nu ook voor de psychiatrische patiënten extra aandacht besteed te worden aan isolement binnen hun verblijf in het ziekenhuis.

Quarantaine
Gelukkig is er ondertussen voldoende testmateriaal ter beschikking. In het begin werden de patiënten bij opname niet getest en dienden ze een week op hun kamer te verblijven om ze gedurende die periode te observeren op afwezigheid van symptomen om de regels te versoepelen, daar was de term quarantaine zeker op zijn plaats. Ik hoorde mijn grootmoeder vroeger al vaak de term quarantaine gebruiken wanneer ze vertelde over haar isolement toen ze 55 jaar geleden als 17-jarige tuberculose doormaakte. Ze verbleef toen 9 maanden in een speciale voorziening, totaal afgezonderd van haar ouders, broers en zussen, met wekelijks 1 toegestaan bezoekmoment. Toen was er ook nog geen sprake van online digitale communicatie.

Opname op psychiatrie, een emotionele ervaring
Opgenomen worden op een psychiatrische afdeling is vaak een emotionele ervaring, daar bovenop je partner, kinderen, ouders… niet meer kunnen zien maakt het extra zwaar. In gewone omstandigheden is bezoek zo vanzelfsprekend, net als het verlaten van de afdeling voor een bezoek aan de cafetaria, therapiemomenten in grote groep, een wandeling in het park, bezoek aan de stad, een weekendje als test binnen de behandelingsfase… alles geschrapt.

Zingeving
Het team probeert de lege momenten van de patiënten zo vindingrijk mogelijk in te vullen : samen koken, een spel spelen, een quiz organiseren… Maar de patiënten ervaren zich pas echt zinvol wanneer ze samen met het personeel van de sterilisatie-afdeling zelf mondmaskers maken (bedoeld voor administratief personeel in het ziekenhuis, maar ook om aan patiënten mee te geven die het ziekenhuis mogen verlaten). Ook maakten de patiënten koekjes en gebakjes voor het personeel dat letterlijk in de frontlinie stond (dienst intensieve zorgen, de specifieke COVID-afdelingen), met een welgemeende dankjewel.

Versoepeling van bezoekverbod

Vanaf volgende week is er in de ziekenhuizen terug bezoek toegelaten. Uiteraard nog beperkt. Geen evidente opdracht. Familieleden die elkaar soms al weken moeten missen mogen elkaar terug ontmoeten, maar met verbod van kussen, knuffelen, handen schudden, elkaar ontmoeten op de kamer, iets mee brengen; maximum 1 vaste bezoeker en 1 uur per bezoekmoment toegelaten. Opnieuw zaken die anders zo vanzelfsprekend zijn en nu nauw opgevolgd dienen te worden.

Beleidsmakers                                                                                                   

Ik hoor mijn moeder vaak zeggen dat ze blij is dat ze in de huidige situatie geen beleidsmaker van het ziekenhuis is, laat staan van de regering; toch vind ik dat ze dat op niveau van haar afdeling zeker wel is en haar kennende zal ze haar team wel betrekken als adviseurs, net zoals de experts (virologen) voor de regering fungeren. Deze hele COVID-ervaring zal in de toekomst nog lang nazinderen…

Bronnen:

De informatie van het ziekenhuis van Zottegem is afkomstig van mijn moeder. Ze is daar werkzaam als hoofdverpleegkundige op de PAAZ-afdeling.

Facebookpagina van het Sint-Elisabeth ziekenhuis Zottegem: https://www.facebook.com/azsintelisabethzottegem

Een filmpje van de patiënten die bezig zijn met het maken van mondmaskers: https://we.tl/t-PFgeHfhCHb